Een vrijwilliger van Boekenzolder Leiden die zijn sectie boeken aan het sorteren is
In Leiden zit een bijzondere boekenwinkel. Wat ooit begon als een huis vol boeken, groeide uit tot de Boekenzolder Leiden waar je elke week van donderdag tot zaterdag gratis boeken kan halen. Hoe werkt dat, in deze dure tijd? En hoe is dit zo'n succes geworden? Sjaak van Rijn, oprichter en voorzitter, neemt na bijna 25 jaar afscheid en vertelt ons meer over 'zijn kindje'.
Als ik aankom voor het interview zijn de eerste vrijwilligers al op locatie om de nieuwe ingebrachte boeken te sorteren en te bestempelen. De huidige lading waar ik tegenaan kijk zijn boeken uit een erfenis van een voormalig bezoeker van de Boekenzolder Leiden. Minimaal 40 dozen waar doorheen gekeken moet worden om te zien welke boeken nog een volgende ronde mee kunnen. Boeken worden bestempeld zodat mensen niet zomaar de mooiste boeken uit de winkel meenemen en voor de hoogste prijs gaan doorverkopen.Van Rijn zijn doel is gratis boeken te verspreiden, omdat iedereen het recht heeft om te kunnen lezen. ''Het leven is al namelijk duur genoeg.''
Alle soorten boeken die je je maar kunt bedenken zijn er te vinden, en er zijn zelfs speciale afdelingen voor niet-Nederlandse boeken. De Boekenzolder Leiden is een begrip geworden in de buurt, maar ook daar buiten. Terwijl de vrijwilligers nog druk bezig zijn, komt Van Rijn binnenlopen. Hij zet een kopje thee om mij te vertellen waar het voor hem allemaal begon.
Een bescheiden begin
Wat in eerste instantie begon als een persoonlijke verzameling, groeide al snel uit tot een initiatief dat in Leiden en ver daarbuiten bekend werd. Hij startte de Boekenzolder Leiden in samenwerking met een vriendin die hij leerde haar kennen via gemeenschappelijke vrienden. "Haar huis stond vol, de garage stond vol, zelfs bij haar buren lagen boeken", herinnert Van Rijn zich. Ze begonnen onder de naam Borderline Books, boeken voor mensen die op de grens van uitzichtloosheid leefden. "Eerst werkten we alleen met instellingen, zoals blijf-van-mijn-lijfhuizen en penitentiaire inrichtingen."
Toen de nieuwe locatie een zolder werd, veranderde ook de naam: de Boekenzolder was geboren. En met succes. "De buurtbewoners ontdekten ons en wilden er ook gebruik van maken. Eerst waren we twee middagen open, nu drie middagen. Inmiddels komen er wekelijks honderden mensen langs." Het is allang geen zolder meer, maar de naam is wel blijven hangen.
Boeken voor iedereen
De Boekenzolder Leiden staat bekend om haar brede collectie aan boeken. Van kinderboeken tot romans, van non-fictie tot Engelstalige literatuur. "Boeken zijn duur", zegt Van Rijn. "Een nieuw boek kost al snel twintig euro. Dat is voor veel mensen een flinke uitgave. Wij zorgen ervoor dat boeken toegankelijk blijven voor iedereen."
Naast het aanbieden van gratis boeken organiseert de Boekenzolder culturele activiteiten. "We krijgen subsidie voor literaire middagen, boekpresentaties en lezingen. Laatst hadden we een schrijver die een boek over Leiden had geschreven, dan komen er zomaar zestig mensen op af."
Vrijwilligers en uitdagingen
De Boekenzolder Leiden draait volledig op vrijwilligers. "We hebben zo’n 35 vrijwilligers die helpen met sorteren, organiseren en boeken uitzoeken. Het is een fijne gemeenschap, mensen voelen zich hier thuis." Toch brengt het runnen van een stichting uitdagingen met zich mee. "Locaties vinden is lastig, en de huurprijzen stijgen. Subsidies zijn niet vanzelfsprekend. Maar de boeken blijven komen, en de mensen blijven lezen."
Afscheid nemen
Na bijna een kwart eeuw is het moment gekomen om het stokje over te dragen. "Ik heb mezelf getraind om het niet meer als mijn kindje te zien. Dat is lastig, maar het is nodig. Een frisse wind kan goed zijn.'' Wie zijn opvolger wordt, is nog niet bekend. Toch zal Van Rijn niet volledig verdwijnen. "Ik blijf boekenliefhebber en bezoeker. En ik blijf me inzetten voor educatieve projecten in de natuur. Maar de Boekenzolder laat ik in goede handen achter."
Informatie Boekenzolder Leiden
Hoewel je gratis boeken mag meenemen, moet de Boekenzolder Leiden wel huur betalen. Elke donatie wordt op prijs gesteld zodat de Boekenzolder Leiden voor de volgende 25 jaar nog mee kan gaan. De Boekenzolder is makkelijk te bereiken door vanaf Leiden Centraal de bus te nemen voor ongeveer 6 tot 10 minuten waar naar je nog 10 minuten moet lopen naar de locatie. De Boekenzolder is gevestigd aan de Admiraal Banckertweg 21 en is geopend op donderdag, vrijdag en zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur.
