
Studie en werk
‘Alles bij elkaar heb ik wel zo’n tien jaar gestudeerd. Na het grafisch lyceum in Rotterdam heb ik de kunstacademie in Breda gedaan; daar ben ik in 2018 afgestudeerd. Vervolgens heb ik – ik werkte toen al als zzp’er – nog een master UX-UI-design gedaan, door corona helaas grotendeels online. Daar was ik in 2022 mee klaar. Ik ben begonnen met studeren voor de invoering van het leenstelsel, dus ik kreeg nog studiefinanciering. Dankzij mijn bijbaan bij de McDonald’s hoefde ik niet perse te lenen. Om het iets ruimer te hebben, heb ik dat een tijdje toch gedaan. Mijn studieschuld is 13.000 euro. Maar vanwege mijn te lage inkomen betaal ik nog niks af. Als student kwam ik altijd uit, ook met 800 euro per maand. Voor studenten is veel gratis of goedkoop: openbaar vervoer, softwarepakketten als Office en Adobe.'
'Toen ik voor mezelf begon als grafisch vormgever, kwam ik steeds vaker tekort. Mijn inkomen wisselt sterk. Op dit moment is het rond de 1250 euro netto per maand, maar er zijn ook maanden geweest dat het maar 500 was – vooral in de coronajaren.'
Duurzamer gaan leven
'Een huishoudboekje hield ik altijd al bij, maar in die tijd ben ik nog kritischer op mijn inkomsten en uitgaven gaan letten. Ik ben toen onder andere gaan snoeien in goede doelen. En ook alle luxe heb ik geschrapt, zoals abonnementen op streamingdiensten en nieuwe kleding. Ik heb al drie jaar geen nieuwe kleren gekocht; ik draag alles af tot het kapot is. De afgelopen jaren ben ik sowieso veel duurzamer geworden. Zo eet ik grotendeels plantaardig, probeer ik plastic te vermijden en afval goed te scheiden.'
Sport en muziek
'Op sport en muziek wil ik niet bezuinigen; dat houdt me lichamelijk en mentaal gezond. Ik heb nu voor het tweede jaar vioolles, dat was al heel lang een droom en maakt me heel blij. Ook mijn Museumjaarkaart zou ik niet willen missen. Van een museum bezoek laad ik op. Toen corona begon, ben ik m’n bucketlist gaan afwerken: wat wilde ik altijd al doen? Dat was onder andere die vioolles, maar ook hiken in Noorwegen – dat heb ik inmiddels ook gedaan. Op de lijst staat nog: een cursus Spaans en mijn motorrijbewijs halen – maar daarvoor ontbreekt nu tijd en geld.'
Vaste (bij)baan
'Ik presteer beter als ik mijn eigen tijd kan indelen en op mijn eigen manier kan en mag werken. Maar zzp’er zijn heeft ook nadelen, zoals onzekerheid en een wisselend inkomen. Ik sta daarom open voor een (bij)baan. Van juni 2022 tot juni 2023 had ik een baan als contentmaker bij de EO. Daarmee verdiende ik 1950 euro bruto per maand, voor mij was dat een heel goed inkomen.
'Maar helaas werd het contract niet verlengd. Ik moet overal bij nadenken: wil ik dit, kan ik dit, is het elders goedkoper? En er moet niks mis of kapotgaan, want ik heb geen buffer. Wat ik overhield van mijn EO-salaris, ging vrijwel allemaal naar schulden die ik daarvoor had opgebouwd. En sparen is een luxe die ik me nu niet kan permitteren. Dat vind ik vervelend, maar het is niet anders.
'Mijn ideaal is een vaste deeltijdbaan en zzp-opdrachten ernaast – en een inkomen van zo’n 2500 euro per maand. Dan weet ik dat ik kan sparen, en op een stabiele en ontspannen manier kan rondkomen in plaats van dat ik elk dubbeltje moet omdraaien. Maar tot nu toe heb ik in mijn hele werkende leven misschien maar vijf maanden meer dan 2000 euro per maand verdiend.'
Niet op vakantie en toch relaxed
'Als je voor een creatief vak kiest, weet je dat dat met onzekerheid gepaard gaat. Maar ik vind het wel wrang dat ik soms niet eens het minimumloon haal. Met die 1250 euro, plus zorgtoeslag, red ik het net. Maar ik ben al drie jaar niet op vakantie geweest en ik heb een laptop uit 2015 die nodig aan vervanging toe is. En ik woon nog op een studentenkamer, van twaalf vierkante meter. Als ik daar uitga – en dat moet binnenkort – dan zal mijn huur waarschijnlijk fors hoger worden en heb ik ook meer eigen spullen nodig, zoals een wasmachine. Dat geeft wel zorg en stress, maar inmiddels heb ik er ook een soort relaxtheid in gevonden. Ik weet dat mijn inkomen omhoog moet, en ik ben ook constant op zoek naar meer freelance werk én een (bij)baan. Maar het veroorzaakt geen paniek meer, zoals in coronatijd. Ik kan steeds beter omgaan met weinig.’
Tips van Samuel
Vraag op tijd hulp
‘Als je geneigd bent alles het liefst zelf op te lossen, zoals ik, is het een valkuil om niet of te laat hulp te vragen. Maar andere mensen, zo heb ik geleerd, hebben een andere kijk en geven andere inzichten. Je hoeft niet met alle suggesties iets te doen, maar ontneem jezelf niet de mogelijkheid van een tweede paar ogen, zeker als je (geld)stress ervaart.’
Blijf goed voor jezelf zorgen
‘Bezuinig niet op dingen die je helpen om gezond te blijven: sport, persoonlijke ontwikkeling of dingen die je helpen een positieve mindset te krijgen en te houden. Daar hoort soms ook een beloning voor jezelf bij, als je kleine of grote doelen hebt behaald. Jezelf teveel wegcijferen of op jezelf bezuinigen heeft op de lange termijn eerder een negatief dan een positief effect.’
Schuldenvrij? Ja maar…
‘Zo snel mogelijk van je schulden af zijn is fijn, maar niet als het ten koste gaat van je gezondheid. Ik betaal schulden af in termijnen. En los alleen extra af als ik echt geld over heb.’
Deze aflevering van 'Huishoudboekje' verscheen eerder in Genoeg herfst 2024. De naam Samuel is gefingeerd voor online gebruik.